21 Mayıs 2023 tarihinde EKYS yapıldı yani eğitim kurumlarına yönetici seçme sınavı. Bundan sebep olsa gerek, sıkça müdür yardımcılığı mı öğretmenlik mi ya da minvalinde sorular alıyorum. Uzun süredir de siteye bir ekleme yapmadığım için, cevabımı buradan da paylaşmak istedim.
Müdür Yardımcılığı mı Öğretmenlik mi?
Ben hali hazırda Müdür Yardımcısı olduğum için idareciliğin bu yönünü ele alacağım. Müdür yardımcılığımda görevlendirme yani sınavla kazandığım bir görev değil, tercih edildiğim bir durum. Zira bir bakımdan da denize düşen yılana sarılır gibi oldu, eldeki son müdür yardımcısı da rotasyonla başka bir okula geçince bu yükü kaldırsa kaldırsa Fatih kaldırır dediler.
Hemen yeri gelmişken, anlaşılacağı üzere, idareci olmanın iki yolu var. Biri EKYS sınavına girip, gerekli koşullarla tercih ettiğiniz bir okula müdür yardımcısı, baş müdür yardımcısı ya da müdür olarak atanmak. İkincisi ise sizi tercih eden bir müdürün okulunda görevlendirilmek. Ben hali hazırda ikinci kısımdayım. EKYS 23’e girdim ama ezber noktasında oldukça noksan olduğum için çok olumlu bir puan beklentim yok.
Daha önce EKYS’ye girmedim ve çıkmış sorulara da hiç bakmadım. Lakin, 21 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşen sınav sonucu, bu sınavı hiç mantıklı bulmadığımı belirtmek isterim. Hatta bu sınavdan yüksek puan alıp atanan bir idarecenin her hangi bir başarı gösterememiş olması durumunda da bu nasıl yönetici olmuş demem. Zira yöneticilik vasıfları ile alakalı her hangi bir veriyi ölçtüğünü sanmıyorum.
Hatta bu sınava girip geçer puan alamayan tarih ve coğrafya öğretmenlerinin öğretmenliğini dahi sorgularım. Zira bu kısımlardan gelen sorular sanki onlara yönelik.
Diğer branş öğretmenleri içinse zor.
Zaten süresi apayrı bir hata göstergesi, 80 soruya 2 saat süre verilmiş.
Salt bilgi sorusuna bu kadar süre verilmesi doğru değil, zaten ya biliyordur ya bilmiyordur. Düşünülecek ya da işlem yapılacak bir soru yok ki bu kadar vakit olsun.
İdareciliğin tercihi konusunda birden çok boyuttan cevap vermek lazım. Zira irdelemek gerekilen bir sürü husus var.
İdareciliğin Maddi Hakları
İşin maddiyatı görüldüğü gibi değil. Sınıfçı olduğunuzu ya da ders saati konusunda her hangi bir kısıtınız olmadığını kabul edersek, sırf maddiyattan ötürü bu iş yapılır mı? Bence hayır.
Ben haftada 23 saat ek ders alıyorum, 8-5 mesaim var.
Sınıf öğretmeni arkadaşlarım 20 saat ek ders alıyor ve 9 – 14:20 saatleri arasında okuldalar.
Sınıf öğretmeni arkadaşım haftada 1 gün nöbet tutuyor ve sadece o gün okulda bulunduğu saatlerin tamamında sorumluluk sahibi, diğer günler teneffüsler ve öğle arası dinlenmede.
Ben ise hafta 2 ya da 3 gün, dönüşümlü olarak nöbet tutuyorum, sadece biri için ücret alıyorum ve her halikürda tüm mesai ve hatta mesai sonrasında dahi sorumluklarım var.
Branşım sınıf olduğu için ders yüküm yok lakin normal şartlar altında 6 saat derse girmem gerekiyor, her hangi bir getirisi yok. Ben bu 6 saati doldurmadan vereceğim hiç bir kursa da para alamam.
Buraya kadar saydıklarım para için idareci olunmaz kısmı.
Kimler olabilir?
Ders yükünüz yoktur, sadece nöbet karşılığı ücret alabiliyorsunuzdur.
Misal, haftada 9 saat dersi olan bir branş öğretmenisinizdir; hafta içinizi değerlendirmek için bir alternatifiniz yoktur. İşte bu şartlar altında maddiyatı düşünerek idareci olabilirsiniz.
İdarecilerin ünvanı değişmez, yani maaş öğretmen maaşı. Farkı sadece yöneticilik görevi karşılığı ek dersler ile açabilir. Ama bu ek derslerde ünvana has değil yani sadece görevde iseniz geçerli.
Misal, 17-20 Nisan döneminde seminerler 5 yerine 4 gün yapıldı ve 21 Nisan Ramazan bayramı sebebiyle tatil edildi. Öğretmenler uzaktan seminer videolarını izledi ve 15 saat ek ders aldılar.
İdareciler ise cuma günü tatil olması sebebiyle, 4 gün görev başında olup; 16 saat ek ders aldı.
Yani bir saat için idareciler 4 gün boyunca işteydi. İşin maddiyatını düşünen biri için bu rahatsız edici bir durum olurdu.
Bu işin birde tatil boyutu var.
İdareciler izin aldığı anda ek dersi kesilir. Yani demem o ki yazın tatile çıktığınızda idareci olmazsınız. Ama en ufak bir sorunun bile muhatabı sizsiniz. Telefonlar susmaz, telefondan tabletten ya da pc başından halletmeye çalışırsınız. Öğretmenlerin izin kullanmasına gerek yoktur, zaten Temmuz – Ağustos tatilleridir. Tatildeyken tabii ek para alamazlar ama her hangi bir sorumlulukları yoktur, yüklenirse kendiler istediği için yüklenir ve ücreti arttırımlı olarak ödenir.
Yılda 1 ay izin kullandığınızı var sayalım, zaten fazlası pek mümkün değil; sınıfçı veya full dersli bir branş öğretmeni iseniz sadece 1 aylık fazladan ek ders için 1 yıllık iş yükünü kabullenmiş oluyorsunuz. Ben soruyorum, değer mi?
Full ek ders alabilen biri için idarecilik tamamen fuzuli.
Tabii şimdi sen ne diye yapıyorsun diye soruyor olabilirsiniz.
Gelecek…
İdarecilik Kariyer İçin Yapılabilir
Diyelim ki müdür olmak ya da daha üstüne çıkmak istiyorsunuz. Belki de sendikal faaliyetlere geçiş yapacaksınız. Bunun en iyi yolu büyük bir okulu verimli bir şekilde yürütmektir.
Müdürlüğü ya da diğer basamakları daha verimli geçirmek için müdür yardımcılığı güzel bir adımdır.
Zira müdür ya da daha üstü adımlarda sorumlu olacağınız her işin, müdür yardımcısı iken yapıcısı sizsiniz.
E okul, mebbis, dys, mys, ats ve daha bir çok üç harfli sistemi ayrıca ihale, doğrudan alım, taşınır, hurda ve benzeri bir sürü yükü üstleneceksiniz. İleride doğrudur diye imza attığınız çoğu işi burada öğrenirseniz kandırılma ya da yanılma ihtimaliniz düşer.
Bunun yanı sıra ileride işinize yarayacak çoğu tanışı da bu aşamada gerçekleştirebilirsiniz. Bu tanışıklıklar iyi ya da kötü yönde olabilir tabii. Zira kendi adıma konuşmam gerekirse benim üstlerimle ilişkimi örnek verebilirim.
Toplantı varsa Fatih gelmesin, Müdür ya da diğer yardımcı gelsin denir. Sevilmem pek.
Karar alınacaksa da Fatih ne diyor diye fikrimin peşine düşerler.
Gezi, yemek vs varsa istenmem ama alınan kararlarda dikkate alınmam sebebiyle ne ile karşı karşıya kalacağımı hep bir iki tık önce öğrenirim. Zira en güzel kararları bile başa bela edebilirler, çok güzel fikirler uugulamada ziyan edilir.
Az İnsan Çok Sorun
Kimi öğretmenler artık insandan bıkıyor, buna öğrencilere karşı tahaammülsüzlükte eklenebiliyor. Kimsi hakikaten artık öğretmenlik yapmak istemedikleri için idareceliği tercih edebiliyor, peki mümkün mü?
Az insanla uğraşabileceğiniz görevleri üstlenebilirsiniz, tabii sorunlar artacaktır. Lakin en azından insanlarla az muhatap olabilirsiniz.
Vakti zamanında bir doğrudan alım sürecinde, en uygun fiyat veren kurumdan ilgili kalem malları aldık. Alınan mallar A4 Kağıt, Şeffaf Dosya ve Dar Geniş Klasörler idi. Bakanlıktan bir yazı geldi, bu işlemi yanlış yapmışsınız; bunlar temizlik malzemesi ama siz öyle girmemişsiniz. Gidin mal müdürlüğünden düzeltin.
Mal müdürlüğü yazıya şaşar tabii, hocam faturanız belli aldıklarınız belli; bunlar temizlik malzemesi değil. Ama yazı gelmişse düzeltmemiz lazım. Hadi düzeltelim, hocam temizlik bütçenizde para yok, düzeltemeyiz.
Yahu zaten doğru işi yapmışız, değil mi?
Emre itaat yerine biraz sorgulasanıza?
Ama olmaz demi…
Zaten dediklerini yapıp, a4 kağıdı temizliğe çevirsek bize oturma organları ile gülüp; sonra da siz devleti dolandırmışsınız derler. Bakanlığı aradım, defalarca. Telefonu açan pek olmadı ama yanlışlıkla bir şef ile görüştüm. Satın almadan sorumlu, yetkili biriydi.
Oradan memura yönlendirdiler.
Memur, he şu okul mu dedi.
Evet!
Ya sizin alımınız temizlik değil zaten, sorun yok dedi.
Haberimiz var, bir kaç okula daha olmuş vs.
Bakınız, sözde öğrenci yok veli yok ama sorun çok.
Yani insandan ve insan hatasından kaçış yok.
İdarecilik için motivasyonunuz insandan kaçmaksa o şansınız az.
Her şeyi doğru yapsanız da hatalar sizi bulur ve tehdit eder.
Zira gelen yazıda para cezasından bahsediliyordu.
Birde siz ne kadar az insanlı görevleri alsanız da, diğer müdür yardımcısı ya da yardımcıları hatta müdür izin aldığında bütün işler size kalabilir.
Doludan Kaçmak
Yağmurdan kaçarken doluya tutulmak diye bir tabir vardır, o tabirle alakalı bir tercihte yapabilirsiniz.
Yağmurdan kaçıp, doluya kalmak yerine; yağmuru kabullenip doluya kalmamak.
Benim durumum buydu, başta söylediğim gibi son müdür yardımcısı da başka okula tayin oldu.
Okulda 2 normluk yardımcı kadrosu var. Bizim okul, özel eğitim uygulama olması sebebiyle tercih edilmez bir yer.
Hal böyle olunca tercih edecek kişiler potansiyellerinden korktum.
Akıllı adamların yapabileceği en iyi hata yöneticilik olabilir.
Zira dedim ya özel eğitim uygulama okuluyuz.
İşi bilmeyen biri gelip, iş öğretmeye çalışırsa; onunla da sorun yaşarım diye,
En azından idarecilerden biri özel eğitimci olsun da, öğretmen arkadaşlar az biraz rahat olsun diye bu işe olur verdim.
Keza kararımın doğru olduğunu da gördüm, benim yerime gelmek isteyenlerin dertleri başkaydı.
Biri emekliliğim geldi, biraz yatarım diye tercih edecekmiş; diğeri ek ders fazla, hem parama bakarım hem okul çıkışı (mesai bitimi değil) tarlama giderim derdinde.
Öyle ya da böyle sorunlardan kaçamıyorsunuz. İnsan ve insan hatası her yerde. Müdür yardımcısının sorumluğu tüm sınıflar ve tüm öğretmenler olabilir. Tüm okul size kalabilir. Sadece maddiyatta olabilir tercih sebebiniz, başka bir durumda. Ne için olduğu önemsiz, imkanınız varsa olun deneyin. Denemeden bilemezsiniz.
Misal öğretmenler kadar anlık işim yüküm yok. O yönden rahatım. İşlerimin anlık olması gerekmiyor, evden bile yapabilirim bir kısmını. Ama öğretmenler kadar rahat değilim, sorumluluklarım daha fazla ve 7/24.
Öğretmenken umrumda olmayacak işlerle uğraşıyorum, gereksiz ve saçma olsa dahi uğraşıyorum.
Misal bütçe işlemleri, ben ne diye kaç rakamdan oluşan bütçe tertiplerini bilmek zorundayım?
Ben öğretmenlik fakültesinde bunları duymadım, müdür yardımcılığı sınavında da sorumlu değilim. Ama işim bunlarla alakalı. Ben hata yapsam suç yapmasam yine suç.
Aklınıza takılan olursa, elimden geldiğince yardımcı olurum.
