Son günlerde üniversite öğrencilerini yurt sorunları ile anar olduk; yurt yokmuş. Peki üniversite okumak gerekli mi? Yani baksanıza yurt çilesi, otobüs çilesi ve bir ton diğer maddi külfete değer mi?
Yurt muhabbetini gidip görmedim, var mı yok mu bilmem; sosya medyada gündem oldu. Elbet kötüye kullanan vardır, bu mağduriyet ses getirir çünkü.
Herkesin Üniversite Okuması Gerekli mi?
Ben okumayı severim, halen okuyasım var ama yaş kemale erdi sayılır. Okuma sevgisiyle örgün olarak fizik ve özel eğitim öğretmenliği lisans programını, açıktan da işletme ve adalet olmak üzere bir lisans ve bir önlisans bölümünü bitirdim. Ayrıca fizikten master yaparken maddi-manevizorluklar sebebiyle tez aşamasında ayrıldım. Toplamda 3 lisans, 1 önlisans ve az daha imkanım olsam 1 masterım olacaktı. Peki maaşım ne? 5 bin ₺.
Yaklaşık 4980 ₺ maaş ile çalışıyorum, tabii bu işim tek diploma üzerine. Kimse sen 3.5 diplomalısın gel çalış demedi; o yüzden maaşla diploma orantılamayacağım.
Tek bir diploma ile öğretmen oldum. 5k civarı maaşım var. Peki bu maaşı alabilmek için neler harcadım?
- 4 sene dirsek çürüttük.
- 4 sene çalışmadık. ( Ders değil, işte çalışmadık)
- 4 sene yaşadık. (Alem yaptık değil, nefes aldık)
İu üç madde en genel halidir, maliyettir yani. Şimdi keyfimce bazı hesaplar yapacağım, öncesinde ise bazı kabullenmeler.
Gördüğüm kadarıyla bir öğrenci iki kyk bursu miktarınca para ile krallar gibi yaşıyor. Birinin devletten burs ya da kredi olarak alıyor, diğeri aileden hibe olarak geliyor.
Üniversite mezunu olmayan biri çok rahat A101, BİM ve ŞOK gibi her hangi bir zincir markette işe girip asgari ücretle iş başı yapabiliyor. Üniversite sınavında ilk 10k sıralamadan olan biri, hani öğretmenlik okusak, çok rahat asgari ücretin 1,5 katı maaşla bir işe girer diye düşünüyorum. Zira ben öğrenciyken yaz tatillerinde kurumsal bir markanın çağrı merkezinde ve başka bir markanın marketinde bu miktara çalışmıştım, imkansız değil yani. Hatta kısa süreli çalışacağım bilindiği halde bu maaşı aldıysam, uzun sürede işler değişirdi, neyse biz 1,5 oranını kabul edelim.
Şimdi gelelim mevzuya, boşa üniversite okumak yerine çalışalım. Aile evinde kalalım ve kira için ekstra para vermeyelim. Her ne kadar aile evinde kira vermesekte, otlakçı olmamak adına kyk bursunun 0,75’ini eve katkı için ayıralım. Kyk bursunun 0,5’i ile de bekar biri olarak geçinelim. (Üniversite yerine çalışmayı tercih eden bir kişi savurgan olmaz. Ben şu halimle zaten bu civarda parayı anca harcıyorum.)
Ben 2005 yılında üniversiteye başladım, hesapları da bu yıldan itibaren yapacağım.
Yıl | Asgari Ücret | KYK Bursu | Dolar | Çeyrek |
2005 | 350 | 110 | 1,34 | 38,5 |
2006 | 380 | 130 | 1,43 | 50 |
2007 | 411 | 150 | 1,3 | 54 |
2008 | 446 | 160 | 1,29 | 72,5 |
Tabloda açık, ilgili yıldaki asgari ücret, kyk bursu, dolar ve çeyrek altın fiyatları yer alıyor. Bu verileri basit google sorgusu ile buldum.
Varsayımlara göre ilk yılın özeti; aylık 525 ₺ gelir olur; bunun yarı kyk bursu kadarını günlük ihtiyaçlarımda harcadım ve 0,75 kyk bursunu ev ekonomisine katkıladım. Elimde kalan para 387,5 ₺. Şimdi bu parayı ya dolar ya da çeyrekte değerlendirmiş olalım. İkisi içinde ayrı hesap yapacağım.
İlk yılın bana getirisi; aylık 289 $ veya 10 çeyrek altın olup, yıllık 3470 $ veya 120 çeyrek olacaktır.
Şimdi var saymaya devam edelim. 4 yılda mezun oldum ve 2 yıl bekar gezip evlendim diyelim.
Evlilik yıllarında yine aynı işte, terfi almadan devam edelim. Aile evi yerine kendi evime geçmiş olayım ve artık masraflarım burada olsun. 1,5 asgari maaşın birini harcayıp kalanı yatırıma atalım. Bu şekilde 2020 yılını bitirelim.
Yıl | Asgari Ücret | KYK Bursu | Dolar | Çeyrek | Aylık Yatırıma Kalan Para | Aylık Dolar | Aylık Altın | Yıllık Dolar | Yıllık Altın | Birikimde Dolar | Birikimde Altın | |
2005 | 350 | 110 | 1,34 | 38,5 | 387,5 | 289,1791 | 10,06494 | 3470,149 | 120,7792 | |||
2006 | 380 | 130 | 1,43 | 50 | 407,5 | 284,965 | 8,15 | 3419,58 | 97,8 | 3470,149 | 120,7792 | |
2007 | 411 | 150 | 1,3 | 54 | 429 | 330 | 7,944444 | 3960 | 95,33333 | 6889,73 | 218,5792 | |
2008 | 446 | 160 | 1,29 | 72,5 | 469 | 363,5659 | 6,468966 | 4362,791 | 77,62759 | 10849,73 | 313,9126 | |
2009 | 486 | 180 | 1,54 | 89 | 504 | 327,2727 | 5,662921 | 3927,273 | 67,95506 | 15212,52 | 391,5401 | |
2010 | 533 | 200 | 1,5 | 117 | 549,5 | 366,3333 | 4,696581 | 4396 | 56,35897 | 19139,79 | 459,4952 | |
2011 | 584 | 240 | 1,67 | 167,5 | 292 | 174,8503 | 1,743284 | 2098,204 | 20,9194 | 23535,79 | 515,8542 | |
2012 | 653 | 260 | 1,79 | 163 | 326,5 | 182,4022 | 2,003067 | 2188,827 | 24,03681 | 25634 | 536,7736 | |
2013 | 714 | 280 | 1,9 | 160,08 | 357 | 187,8947 | 2,230135 | 2254,737 | 26,76162 | 27822,82 | 560,8104 | |
2014 | 787 | 300 | 2,18 | 164,4 | 393,5 | 180,5046 | 2,393552 | 2166,055 | 28,72263 | 30077,56 | 587,572 | |
2015 | 882 | 330 | 2,72 | 162,86 | 441 | 162,1324 | 2,707847 | 1945,588 | 32,49417 | 32243,62 | 616,2946 | |
2016 | 1159 | 400 | 3,02 | 213,8 | 579,5 | 191,8874 | 2,710477 | 2302,649 | 32,52572 | 34189,2 | 648,7888 | |
2017 | 1249 | 425 | 3,64 | 257,18 | 624,5 | 171,5659 | 2,42826 | 2058,791 | 29,13912 | 36491,85 | 681,3145 | |
2018 | 1426 | 470 | 4,81 | 351,52 | 713 | 148,2328 | 2,028334 | 1778,794 | 24,34001 | 38550,64 | 710,4536 | |
2019 | 1795 | 500 | 5,67 | 469,18 | 897,5 | 158,2892 | 1,912912 | 1899,471 | 22,95494 | 40329,44 | 734,7937 | |
2020 | 2070 | 550 | 7,01 | 727 | 1035 | 147,6462 | 1,423659 | 1771,755 | 17,08391 | 42228,91 | 757,7486 |
Mezun olacağım sürede, çalışsaydım; 10850 $ veya 314 çeyrek altınım oluyordu.
2 yıllık bekarlığın sonunda evliliğe girişte; 19139 $ veya 459 çeyrek altınım oluyordu.
2020 bittiğinde ise 42228 $ veya 757 çeyrek altınım oluyordu.
Bu arada ekonominin vaziyeti de ortada. İlk 4 yılda 314 çeyrek altın birikirken, 15 yılda 1400 yerine 757 çeyrek altında kalıyor kazanç.
Neyse, gelelim sonuçları yordamaya.
1 Çeyrek 810 ₺ ve 1 dolar 8,85 ₺ mevcut durumda.
Yani birikim tercihim altın olsa; 613 bin ₺.
Ya da dolar olsa; 373 bin ₺.
Hadi gelelim bunu en kaba haliyle faize yatıralım;
Altını ₺ yapıp mevduata atsam aylık 8,9 k getirisi olurdu.
Doları ₺ yapıp mevduata atsam aylık 5,3 k getirisi olurdu.
Hemde bu getiriler zahmetsiz, çalışmaya gerek kalmadan.
Yani üniversite okumak yerine 15 yıl asgari ücretin 1,5 katı paraya çalışsam ve tutumlu olsam. İlk 6 yıl aile evinde kalıp, sonra evlensem ve evlenince bir asgari ücretle geçinsem, emekli olmuş olurdum. Hemde öğretmen olarak çalışırken göremediğim bir maaşla.
Üniversite okumaya gerek var mı?
Gelin siz cevap verin bu soruya. Doktor olmayacaksanız, ki doktor olmak daha bir zor. Ya da avukat olmayacaksanız, ne bileyim baya bir zor bölümler okuyup, nitelikli bir mezun olmayacaksanız, okumak gereksiz gibi. Mevcut şartlarda ortalama üstü bölümler bile okumalık değiller. Sadece en iyi bölümler okumaya layık bir getiri ile iş sağlıyor.
Mevcut hesapta aile yanında kalırken masrafları düşük tuttuğumu düşünebilirsiniz, lakin mevcut durumda ele alırsak; aylık 325 ₺ ile ben ayı geçiririm aile yanında. Aileye katkıda 500 ₺ civarında olur. Yani günün şartlarına göre hep uygun yazdım. Düşük yazdığım kalem burada gelirdir, 15 yıl boyunca terfi almayan birinden bahsediyoruz.
Mevcut hesabı sizde kendinize göre yapabilirsiniz, çok kolay. Ne kadar ziyandasınız bir görün yani.
Ayrıca üniversite okurken güzel bir para harcıyorsunuz, sonra güzel bir kyk borcu ile başbaşa kalıyorsunuz. Onlarıda hesap ederseniz bunalıma girersiniz.
Dedik ya aylık 2 bursla krallar gibi yaşanıyor diye, boş verin; tek burs masrafınız olsun. 2005’de başlayıp mezun olduğunuzda faizi hariç kyk borcununz 5k dolar civarında olur.
Şu aklım olsa, öğretmenlik gibi bir maaş uğruna okumazdım. Gider paşalar gibi çalışır, mevcutta iş bıraksam bile öğretmenden fazla gelire sahip olurdum.